Adı: Şıpsevdi
Yazar: Hüseyin Rahmi Gürpınar
Tür: Roman, Türk Edebiyatı Klasikleri
Sayfa Sayısı: 464
"Âşık âlemi kör, dört tarafını duvar zannedermiş."
Fikri:
Batıdan etkilenmemeli ve kendi örf, adet, gelenek ve göreneklerimize sahip çıkmalıyız. Ayrıca para hırsı yüzünden kimseyi kandırmamalı ve sadece parayla mutluluğun olmayacağını bilmeliyiz.
Özeti:
Meftun, annesi Lütfiye Hanım, ninesi Şeküre Hanım, kız kardeşi Lebibe, erkek kardeşi Raci ile Erenköy de bir köşkte oturmaktadır. Teyzesi Vesile Hanım ile kızları Rabia ve Hasene de köşkün devamlı konuklarıdır.
Meftun, Paris'ten yeni dönmüştür. Orada gördüğü adetleri ve kuralları, kendi ailesine öğretmeye çalışır. Görgü kuralları hakkında dersler verir. Ailesi her ne kadar istemese de ona uymak zorunda kalmaktadır.
Bir süre sonra Meftun, kız kardeşi Lebibe'nin, komşu köşkte oturan Mahir adlı bir gençle gezdiğini öğrenir. Mahir hakkında bilgiler edinmeye başlar. Mahir, çok zengin bir adam olan Kasım Efendi'nin oğludur. Paraya ve alafranga yaşama çok düşkün olan Meftun, Kasım Efendi'nin kızı Edibe hanıma da göz koyar. Eğer Edibe Hanım ile evlenirse alafranga hayata olan tutkusunu ve eksiksiz sürdürebilecektir. Kasım Efendi ise, son derece pinti ve mutaassıp bir insandır.
Annesi ve teyzesi, kızı istemeye giderler ve bir sonuç alamazlar. Bunun üzerine Meftun, başka yollar denemeye karar verir. Fransız dostu, Mösyö Mc Ferlan`a gider. Kasım Efendi'nin kızıyla evlenebilmesi için ondan yardım ister. Aslında Meftun'un kafasında Kasım Efendi'nin paralarına konmak vardır.
Bu arada Meftun Rabia'nın da Bedri adında bir gençle gezdiğini öğrenir. Kızların bu gizli gezilerine kızdığı halde Kasım Efendi'nin paraları uğruna ses çıkarmamaktadır. Raci ise buna çok kızmaktadır. Çöp kutusunda, bulduğu bir ilaç kutusu üzerinde araştırma yapar. Sonunda, kızlardan birinin hamile olduğunu öğrenir. Bunu Meftuna söyler. Kızlarla konuşmaya karar verirler. Konuşma sonucu Rabia'nın gebe olduğu anlaşılır. Kızı ile yani Rabia'yı Meftun`la evlendirmek hayaliyle konuşmalarını dinleyen Teyze Vesile Hanım üzüntüsünden deliye döner. Tüm bunlar olurken Lebibe evden kaçar.
Meftun, bütün bu sıkıntılarla Mösyö Mc Ferlan'a gider. Mc Ferlan Meftun'un Kasım Efendi'nin kızı Edibe ile evlenebilmesi için çare bulmuştur. Meftun'un bir piyangodan yüklüce para kazandığı söylentisi etrafa yayılacak, parayı çok seven, cimri Kasım Efendi de kızını seve seve Meftun'a verecektir.
Lebibe ile Mahir evlenmiştir. Mc Ferlan'ın piyango hikayesi de gerçekten tutmuştur. Kasım Efendi kızını Meftun`la evlendirmeye razı olmuştur. Meftun da Kasım Efendi'nin kızı için istediği ağırlığı, ileride Kasım Efendi'nin servetine sahip olacağını düşünerek ödemiş ve Edibe ile evlenmiştir.
Rabia ise evin arap hizmetçisi Zarafet'ten gördüğü şekilde çocuğunu düşürür. Bunu sadece Meftun, Raci, Lebibe ve Vesile Hanım bilmektedir. Bu olay diğerlerine “kanlı basur” olarak yansıtılır. Cahil bir kişi olan Azize Hanım hiçbir şeyden haberi olmayan yaşlı Şeküre Hanım'a gerçeği söyleyince, Şeküre Hanım bu şoka dayanamaz ve ölür.
Ölümün üzerinden iki yıl geçmiş, Meftun ve Lebibe çoluk çocuğa karışmışlardır. Meftun'un alafrangalık hevesi ve evin kalabalıklaşması nedeni ile geçim sıkıntısı çekmeye başlamışlardır. Meftun hala Kasım Efendi'nin parasını ele geçirememiştir. Kasım Efendi de ne kızı Edibe'ye ne de oğlu Mahir'e para vermektedir.
Meftun, babasından mülk senetlerini getirmesini ister. Mahir bunu kabul etmez. Bunun üzerine Meftun başka yollar dener. Mahir'i alafranga eğlencelere, topluluklara götürmeye başlar. Mahir ise Mösyö Mc Ferlan'in karısı Madam Mc Ferlan'a iyiden iyiye tutulmuştur. Bunu anlayan Meftun, Madam Mc Ferlan'dan Mahir'i ayartıp babasından istetmesini söyler ve anlaşma yaparlar.
Lebibe ve Edibe ise kocalarının taşkınlıklarından bıkmıştır. Sık sık kocalarıyla kavga etmektedirler. Köşkte düzenlenen bir baloda Lebibe, Meftun ile Mc Ferlan'ı Mahir için yaptıkları plana, kulak misafiri olur. Mahir'in gözü ise Madam Mc Ferlan'dan başkasını görmemektedir. İyice sarhoş olunca, Meftun'un babasının mülk senetlerini getireceğini söyler. Aslında bunu Madam Mc Ferlan'ın sevgisini kazanmak için yapmıştır.
Mahir, babasının mülk senetlerini alır. Kasım Efendi bunu fark edince oğlunu evlatlıktan reddeder. Lebibe ve Edibe de kocalarından göremedikleri ilgiyi başkalarında ararlar. Mahir de Madam Mc Ferlan ile Meftun arasındaki anlaşmayı öğrenmiştir. Buna dayanamayan Mahir, intihar eder.
Raci, ailenin başına gelen tüm bu felaketlerin nedeninin Meftun olduğunu bilmektedir. Meftun ise suçlanacak kişinin kendisi olduğunu anlayınca Paris'e kaçar. Edibe, baba evine dönmüş ama evine gizli gizli erkek sokmaya başlamıştır. Kızının yaptığı bu ahlaksızlıkları öğrenen Kazım Efendi'ye felç gelmiştir.
Meftun ise kaçmış olduğu Paris'te kayın babasının ölümünü beklemekte; o ölür ölmez İstanbul'a dönerek onun servetine konmayı düşünmektedir. Mahir'den dul kalan kız kardeşi Lebibe ise yetim kalan çocuğuna hiç bir zaman geri dönmeyecek olan babasının matemlerini anlatmakla meşguldür.
Comments