Adı: Ana
Yazar: Maksim Gorki
Çeviri: Ergin Altay
Tür: Dünya Edebiyatı, Roman, Edebiyat
Sayfa Sayısı: 432
"Kalbimin yarısı seviyor, yarısı nefret ediyor," dedi.
"Kalp mi bu şimdi?"
Fikri:
1917 Ekim Devrimi öncesi Rusya'da gelişen kapitalizmin yarattığı sömürü ve sefaleti anlatır. Gorki, işçilerin ve köylülerin yaşadığı zorlukları genç bir işçi olan Pavel ve onun annesinin gözünden anlatır.
Özeti:
Ana, kocası ve Pavel adında oğlu ile Rusya'nın bir kasabasında yaşamaktadır. Kocası fabrikada çalışan ve diğer erkekler gibi işten gelip içen ve sonra karısını döven huysuz, inatçı biridir. Bu durum çok yaygındır ve kadınlar sadece kocalarına hizmet için vardırlar. Pavel babasının davranışlarını gözeten ve onun gibi düşünen bir çocuktur. Babası ölünce de annesine ilk başlarda kötü davranmışlar gösterse de çalışmak için fabrikaya girince değişmeye başlamıştır.
Zamanla siyasi düşüncelere ilgi duyan Pavel sosyalizmi öğrenmeye başlar. Kitap okur, arkadaşlarıyla toplantılara katılır. Ana Pavel’in bu durumundan birazcık korku duyar. Çünkü sosyalistlerin Hristiyanlık hakkındaki görüşleri ve oğlunun herhangi bir nedenden ötürü tutuklanması korkusu onu endişelendirir. Pavel zamanla daha aktif hale gelir, bilinci geliştikçe mücadelesinde sorumluluk alır. Evlerinde kalan Andrey tutuklandıktan bir süre sonra Pavel'de çarlık polisi tarafından tutuklanır.
Ana, oğlunun mücadelesine gittikçe daha çok saygı duymaya başlar. Hatta oğlunun çalıştığı fabrikada işe girer. Amacı Pavel’in mücadelesini sürdürmek ve içeriye bildirileri ulaştırmaktır. Bir süre sonra Andrey hapisten çıkar. Ana, zamanla Andrey’in yardımlarıyla ilerleyen yaşına rağmen okuma-yazma öğrenir. Ana, Andrey’i de tıpkı oğlu gibi sevmeye ve güvenmeye başlar.
Pavel içeriden çıkar fakat polis onu rahat bırakmaz. Evlerine baskınlar devam eder. Polisle işbirliği yaparak arkadaşlarını ele veren İsay’ın öldürülüşü baskıları daha da artırır. Aynı dönemde yoğun 1 Mayıs işçi bayramı çalışmaları sürdürülür. Ana, 1 Mayıs’ta oğlunun bayrak taşıyacağını haber alır. Bu o dönem Rusya’sında Pavel'in kürek veya sürgün cezası alacağı anlamına gelmektedir. 1 Mayıs günü çok sayıda insan sokaklara çıkar. Askerler halk ile karşılaştıklarında kaçışmaca başlar orada kalan Pavel, Andrey ve bir kaç devrimci tutuklanır.
Ana bu olayın ardından kente gider. Nikolay adında bir gencin evinde kalır. Oğlu sayesinde tanıştığı devrimci mücadelenin bir parçası olmuş ve davaya hizmet etmek istemektedir. Pavel’in arkadaşı Rıbin zulüm eden iktidara karşı kanlı bir devrimin haklılığını düşünürken, Pavel, Andrey ve arkadaşları insanları bilinçlendirmek için çalışmalar yapma taraftarıdır. Ana bu noktada da sorumluluk alır ve köylere gidip Rıbin’e gerekli olan şeyleri ve bildirileri taşır.
Bir fabrika işçisiyle tanışan Ana onun hasta bedeni ve anlattıkları ile sömürünün gerçek yüzünü anlar ve ne için mücadele ettiğini daha iyi kavrar. Ardından başka bir devrimci yoldaşın zatürre nedeniyle ölmesine, başka birinin kafasının parçalanmasını görmüştür. Yine bir gün Rıbin’in polislerden dayak yediğini görür. Bu deneyimler insanları bilinçlendirme konusunda onu daha da hırslandırır. Her geçen gün mücadelesine daha sıkı bağlarla bağlanır. Zamanla konuşma ve hitabet yeteneği gelişen Ana kendine olan güvenini de arttırır.
Mahkeme zamanı geldiğinde Ana oğlu için endişe duymaktadır. Savcının soruları dinlenir ve Ana, Pavel ve diğer yoldaşlarının korkusuz ve kararlı tavırlarını görür. Avukat istemez ve kendi savunmalarını kendileri üstlenirler. Pavel sömürücü kapitalizmi etkileyici bir dille eleştirir ve teşhir eder, işçilerin ve halkın genelinin içinde bulunduğu sefaleti gözler önüne serer. Hakim onun sözlerini keser, bu durumda diğer yoldaşları da mahkemede ifade vermeyi reddeder. Mahkeme tarafından sürgün cezasına çarptırılırlar. Ana kararı sevinçle karşılar. Pavel’in sürgünden kaçacağını düşünmektedir.
Pavel’in mahkeme de yaptığı etkili konuşma bildiri olarak basılır ve halka dağıtılır. Ana bu sorumluluğu alır ve bildirilerin dağıtımına başlar. Trenle köye gidiş sırasında bir ajan tarafından izlendiğini anlar. Ajan ona doğru gelmeye başladığında bağırarak sistemin sömürücü ve aşağılık yüzünü anlatır, tıpkı Pavel gibi oda insanları mücadeleye çağırır, daha güzel bir dünyanın mümkün olduğunu haykırır. Ardından kanlar içinde yaka paça tutuklanır.
Commenti